De Droomvogel is een goed doordacht programma dat professionals houvast biedt om spel te stimuleren bij jonge kinderen in het onderwijs. Dat is een belangrijk doel, omdat kinderen tot een jaar of zeven voornamelijk leren door concrete ervaringen op te doen.
Ze maken zich de wereld waarin ze opgroeien eigen door erover te spelen. Met name rollenspel, waarin kinderen de volwassen wereld op hun eigen manier imiteren, speelt daarin een belangrijke rol. Spel is dan ook onontbeerlijk voor de brede ontwikkeling van jonge kinderen en in peuter- en kleutergroepen vormt de speelwerktijd het hart van de didactiek.
Veel kinderen komen tegenwoordig niet meer vanzelf tot vol ontwikkeld rollenspel. Er is dus ondersteuning nodig door de professional. Als lector Jonge kind kom ik echter veel professionals tegen die zich niet voldoende competent voelen om die ondersteuning te bieden en die aangeven dat er in hun kleutergroep slechts beperkt tijd is om te spelen. Vaak komt dat voort vanuit de misvatting dat leren aan een tafeltje gebeurt, zoals bij oudere kinderen, en dat spelen alleen maar ontspanning is.
De Droomvogel is een programma dat leerkrachten en pedagogisch medewerkers beproefde mogelijkheden aanreikt voor het stimuleren van spel op verschillende niveaus. Hierbij wordt vertrokken vanuit prentenboeken waarin twee kinderen steeds een ander spelverhaal spelen met elkaar. De thema’s liggen dicht bij de belevingswereld of fantasie van jonge kinderen, zoals ziek zijn, piraten, trein, etc. Het voorleesverhaal wordt gebruikt als inspiratiebron om nu zelf te gaan spelen. Ook laat het verhaal zien hoe de kinderen hun spel van tevoren organiseren, door aan elkaar te vragen om samen te spelen, met elkaar af te spreken wat ze gaan spelen en de materialen te verzamelen die ze nodig hebben. Dat zijn essentiële elementen in de ontwikkeling van zelfsturing en sociale relaties, belangrijke voorwaarden voor de latere cognitieve ontwikkeling.
De Droomvogel geeft de professional naast het prentenboek concrete handreikingen om door middel van (zelfgemaakte) materialen en verschillende vormen van spelbegeleiding, zoals demonstratiespel en meespelen, kinderen te verleiden tot het spelen van nieuwe spelverhalen. Ook worden er mogelijkheden aangedragen om met kinderen samen het spel verder te verdiepen, zodat er voldoende rijk spel ontstaat met veel ontwikkelingskansen voor alle kinderen. Er zijn voldoende spelsuggesties om ook hele jonge kinderen en kinderen die nog weinig Nederlands spreken bij het spel te betrekken. Vernieuwend zijn de bewegingsversjes bij elk thema die onder andere de verbeeldingskracht en de taalontwikkeling stimuleren.
De Droomvogel is nadrukkelijk niet ontwikkeld als vast jaarprogramma. Het is veeleer een methodiek die leerkrachten aan de hand van een serie uitgewerkte voorbeelden laat ervaren wat de waarde is van spel voor jonge kinderen en hun ontwikkeling.
Leerkrachten leren op deze manier hoe ze spel een centrale plek kunnen geven in hun onderwijs, waarbij de betrokkenheid en spelplezier van kinderen voorop staat. Vanuit die bekwaamheid zijn ze in staat het spel ook bij andere thema’s op gang te brengen en vanuit de spelverhalen van kinderen tot betekenisvolle vervolgactiviteiten te komen. Zo wordt leren spelen, en spelen leren.